Táo bón là triệu chứng thường gặp ở
mọi lứa tuổi và ở trẻ em thì lại càng không phải là vấn đề quá xa lạ. Nếu cha mẹ
không có sự quan tâm đúng mức, tình trạng táo bón có thể kéo dài, ảnh hưởng đến
sức khỏe và tâm lý của trẻ.
1. Biểu hiện của táo bón ở trẻ em
·
Trẻ đang bú bình không đi
tiêu trong 3 ngày; Trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn không đi tiêu trong khoảng 1 tuần.
Trẻ sơ sinh thường rên nhẹ, mặt găng đỏ khi đi ngoài
·
Tình trạng phân khô cứng,
vón cục to hơn bình thường. Một số trẻ sẽ biểu hiện sợ cha mẹ cho đi đại tiện.
·
Tâm trạng trẻ quấy khóc,
căng thẳng khi đi đại tiện
·
Số lần đi ngoài < 3 lần/tuần
·
Có các biểu hiện sau trong
ít nhất 1 trong 4 lần đi ngoài:
o
Căng thẳng
o
Phân khô, cứng, sần
o
Cảm giác tắc nghẽn hậu
môn, trực tràng
o
Có cảm giác đi ngoài không
hết
o
Cần rặn mạnh trong khi đi
đại tiện
Nhiều người cho rằng
táo bón ở trẻ em sẽ tự khỏi trong vòng vài ngày đến 1 tuần. Tuy nhiên, nếu tìm
hiểu rõ, táo bón ở trẻ em cũng được chia thành 2 loại khác nhau là táo bón chức
năng (thông thường) và táo bón triệu chứng lý.
·
Táo bón chức năng: Thường
do chế độ ăn, uống và thói quen sinh hoạt chưa hợp lý
·
Táo bón bệnh lý: Có thể là
những biểu hiện các bệnh lý viêm đường tiêu hóa, bệnh lý tuyến giáp, bệnh lý hệ
thần kinh, bệnh phình đại tràng bẩm sinh, bệnh lý xung quanh hậu môn...Nguyên
nhân này tuy chiếm tỷ lệ không nhiều trong số trẻ mắc táo bón nhưng cha mẹ cũng
nên đặc biệt lưu ý. Nếu không được khám để tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp
thời triệu chứng chuyển biến theo chiều hướng không tốt ảnh hưởng đến toàn cơ
thể, bé có thể bị sút cân, suy dinh dưỡng, thậm chí có thể xuất hiện các biến
chứng nguy hiểm... Đây là điều mà không cha mẹ nào muốn con gặp phải.
2. Nguyên nhân gây triệu chứng táo bón ở trẻ em
Nhiều người chủ quan
cho rằng triệu chứng táo bón ở trẻ em do trẻ ăn quá nhiều thức ăn hoặc ít uống
nước. Tuy nhiên những nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em có thể nhiều hơn các bậc
phụ huynh vẫn thường nghĩ.
·
Trẻ không hợp với sữa công
thức (sữa bột, sữa hộp uống liền)
·
Trẻ không được bú sữa mẹ đầy
đủ. Vì sữa mẹ có chứa hormone motilin giúp hỗ trợ nhu động ruột của trẻ, thiếu
đi hormone này sẽ khiến việc đi đại tiện của trẻ khó khăn hơn.
·
Trẻ đang gặp vấn đề thiếu
nước và chất xơ trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày. Chất xơ giúp giữ nước trong
ruột già và giúp thức ăn dễ tiêu hóa nhanh
·
Trẻ hay căng thẳng hoặc ít
vận động, đặc biệt là sau khi ăn
·
Trẻ bị táo bón do lạm dụng
thuốc: Trẻ em thường có nhiều chứng triệu chứng phải điều trị bằng thuốc như
còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, viêm đường hô hấp... Việc sử dụng một lượng
thuốc khác nhau, lượng dùng nhiều trong thời gian dài cũng gây táo bón ở trẻ em
·
Trẻ gặp một số chứng triệu
chứng cần điều trị bằng phẫu thuật như tắc nghẽn đường ruột, triệu chứng phình
đại tràng bẩm sinh; Suy giáp (hormone tuyến giáp thấp) hoặc ngộ độc Botulism
(Đây là tình trạng trẻ dị ứng với mật ong bẩm sinh)
Nếu xác định được đúng
nguyên nhân triệu chứng táo bón ở trẻ em, chúng ta dễ dàng có phương hướng điều
trị cũng như điều chỉnh lại chế độ ăn uống hay vận động phù hợp cho trẻ. Hoặc
nhờ vào đó phụ huynh có thể đưa ra gợi ý để các bác sĩ dễ dàng tư vấn cách điều
trị cho trẻ hiệu quả hơn.
3. Điều trị táo bón ở trẻ em bằng cách nào?
Nhắc đến việc điều trị
táo bón ở trẻ em, bạn cần nhớ đến ba yếu tố vô cùng quan trọng sau
·
Thứ nhất, chế độ dinh dưỡng hợp lý
o
Chế độ ăn cần cân đối các
thành phần, đặc biệt cần chú ý bổ sung đầy đủ chất xơ, dầu ăn... hoặc sử dụng
o
Giảm các loại thực phẩm và
nước uống ngọt; thức ăn có chất béo để giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn
o
Hạn chế dung nạp dư lượng
cơm gạo trắng, tinh bột và chuối; thay bằng gạo nguyên cám, ngũ cốc, yến mạch...
o
Thay thế bằng các loại
sinh tố để bé dễ hấp thụ vì trong sinh tố có chứa các vitamin cần thiết, nước
và bổ sung chất xơ nhanh chóng cho trẻ
o
Đảm bảo cho trẻ uống nhiều
và đầy đủ nước mỗi ngày.
·
Thứ hai, cho trẻ uống thuốc làm mềm phân, tăng cường nhu động ruột:
o
Sử dụng thuốc hỗ trợ điều
trị nếu bạn đã cải thiện chế độ ăn mà triệu chứng táo bón của trẻ vẫn không có
dấu hiệu thuyên giảm. Các thuốc điều trị hỗ trợ làm mềm phân thường được các
bác sĩ ưu tiên hơn vì giúp cấu trúc phân mềm, dễ điều chỉnh phù hợp với tình trạng
của trẻ. Bạn có thể sử dụng Men vi sinh Úc - Life Space Probiotic ( TẠI ĐÂY )
Lưu ý việc sử dụng thuốc nên thông qua thăm khám, lời khuyên từ bác
sĩ. Cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện nếu tình trạng táo bón của trẻ kéo
dài.
·
Thứ ba, điều chỉnh hành vi và tâm lý của trẻ. Đây cũng là bước ít được các bậc phụ huynh quan tâm nhất.
o
Khi trẻ có những thói quen
như chưa ngồi đúng tư thế khi đi đại tiện hoặc lười đi vệ sinh hằng ngày, cha mẹ
cần nhắc nhở và khuyến khích bé thay đổi.
o
Hướng dẫn bé ngồi toilet để
hai đầu gối cao hơn phần hông, tốt nhất nên để bé ngồi xổm.
o
Một số trẻ sẽ cảm thấy xấu
hổ khi gặp triệu chứng táo bón. Vì vậy cha mẹ nên quan tâm và giải thích cho bé
hiểu không nên sợ hay căng thẳng
o
Bên cạnh đó, bạn cần tập
cho con trẻ thói quen đi vệ sinh 1 lần mỗi ngày, có thể là sau bữa sáng hoặc bữa
tối.
·
Nếu táo bón ở trẻ em kéo dài không được thăm khám và
điều trị tốt có thể khiến trẻ bị giãn đại tràng, giảm cảm nhận trực tràng gây
mất phản xạ buồn đại tiện làm táo bón càng tăng nặng dẫn đến rối loạn đại tiện
và són phân. Khi đó các thuốc điều trị táo bón thông thường, việc điều chỉnh
chế độ ăn, uống, sinh hoạt không giúp cải thiện tình trạng táo bón. Trẻ cần
khám đánh giá chuyên sâu( đo áp lực trực tràng, đánh giá phản xạ đại tiện...)
và phối hợp điều trị bằng thuốc kết hợp với phục hồi chức năng ( kích thích
điện hậu môn, giao thoa, tập phản hồi sinh học...) mới có thể giúp trẻ cải
thiện tình trạng táo bón của trẻ.
·
Để xác định đúng nguyên nhân triệu chứng và điều trị đúng cách,
phụ huynh nên đưa con trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn chính
xác. Bạn cũng cần có sự điều chỉnh cả chế độ ăn lẫn sinh hoạt để trẻ nhanh cải
thiện tình trạng táo bón. Sự quan tâm, chăm sóc cũng như hiểu biết của cha mẹ
sẽ góp phần giúp triệu chứng táo bón ở trẻ em không còn là nỗi sợ của các bé
lẫn phụ huynh.
Nguồn : Vinmec.com
